Wat is roest op een postzegel, en hoe te verwijderen?

Bij een schatting zullen we het ongetwijfeld hebben over roest en roestvorming.
Roest ontstaat wanneer een verzameling gedurende lange tijd niet doorbladerd wordt.
Dit verluchten is heel belangrijk, een algemene stelregel is dat een album om de 2 maand zeker eens zou moeten doorbladerd worden.
Meteen is dit ook de reden waarom albums niet plat mogen liggen, maar steeds rechtop moeten staan.

Bij moderne zegels komt dit niet vaak voor, het is meestal een (groot) probleem bij zegels uit de 2e Wereldoorlog en de periode daarvoor.

Roest zet zich ook verder in een reeks of in een boek. Dus : roestige exemplaren moeten steeds verwijderd worden (weggegooid worden eigenlijk….) en het boek moet zeker weggegooid worden.

Op de markt zijn producten te koop om roest te verwijderen, maar dit werkt enkel bij gestempelde zegels. Bij ongestempelde zegels (met scharnier of zonder)
is het eigenlijk hopeloos.
Naast deze merkproducten gaan verzamelaars ook soms aan de slag met sterk verdunde javel, doch dit is absoluut af te raden.

Ook vocht, een vochtige omgeving, speelt een negatieve rol in de verspreiding van vocht.
Een verzameling mag eigenlijk niet bewaard worden in een slaapkamer waar men continu slaapt, niet op zolder en zeker niet in de kelder.
Een gezin zal er meestal wel rekening mee houden dat het vochtig kan zijn in de kelder, maar ook een niet goed geïsoleerde zolder kan een verzameling vochtig maken.

Postzegels hebben op zich geen last van temperatuur. Ze zijn wel gevoelig voor grote temperatuurschommelingen (van te koud naar te warm en terug).
Een living is eigenlijk ideaal : die wordt continu op temperatuur gehouden. Alleen kan er soms wat discussie zijn over de plaats die de postzegels innemen.
En ook daarbij hoort nog een opmerking : de boeken zeker niet mooi in een boekenkast plaatsen tegen een buitenmuur die niet goed geïsoleerd is!

Ook het krullen van postzegels kan een probleem zijn.
Dit is een geval van een te lage luchtvochtigheid. Het papier krimpt in, maar aangezien boven en onderlaag niet gelijkmatig kan uitzetten door de gomlaag, staat het papier bol.
Als je niets onderneemt, dan zal de postzegel (of blok) uiteindelijk volledig oprollen.
Lage luchtvochtigheid komt voor als de centrale verwarming veel gebruikt wordt, en hangt ook af van de seizoenen.
De oplossing is hier eenvoudig : nooit ongebruikte zegels los in een bakje lagen liggen. En albums waarvan je merkt dat de zegels beginnen krullen mag je tijdelijk zeker
horizontaal op elkaar leggen. Van zodra de luchtvochtigheid terug stijgt lost het probleem zichzelf op.
Eventueel kan je overwegen om een automatisch ontvochtiger/bevochtiger te komen, die het percentage continu rond de 50/55% zal houden.

Als een individuele postzegel opgerold of gekromd is, dan kan je die voorzichtig ontrollen en onder een zwaar voorwerp leggen.
Bij het stijgen van de luchtvochtigheid komt het weer goed. Doch bij dure zegels is het raadzaam om even een restaurateur te raadplegen. Het is een gekend probleem met een eenvoudige oplossing in elke verzameling.

Iets wat mij altijd bijgebleven is, is een uitspraak die de ronde doet onder verzamelaars :
“Het maakt niet uit wat je verzamelt, als het maar niet op papier is.” Zoals je hierboven kan lezen, zit er wel een grond van waarheid in….